Do domu pomocy społecznej kieruje się, a następnie umieszcza osoby wymagające całodobowej opieki z powodu wieku,choroby, niepełnosprawności, nie mogące samodzielnie funkcjonować w dotychczasowym miejscu zamieszkania i którym nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, po wyczerpaniu wszystkich możliwości pomocy (instytucjonalnej i pomocy rodziny) w środowisku.
Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania w danym domu, ustalonego zgodnie z ustawą o pomocy społecznej.
Do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, poza mieszkańcami placówki, zobowiązani są również w pierwszej kolejności: małżonek, zstępni(dzieci, wnuki, prawnuki, itd.) przed wstępnymi (ojciec, matka, dziadek, babka,itd), osoby ubiegającej się o miejsce w domu pomocy społecznej. Obowiązek ponoszenia opłaty w przypadku skierowania członka rodziny do domu pomocy społecznej spoczywa w pierwszej kolejności na wskazanych w przepisach krewnych,przed gminą. Opłaty te mogą wnosić także osoby wyżej nie wymienione (na podstawie odrębnej umowy).
W ustaleniu wysokości opłaty za pobyt jak i rozpatrzeniu wniosku o zwolnienie z tej opłaty uwzględnia się sytuację dochodową osoby zobowiązanej, zgodnie z kryteriami i przepisami ustalonymi w pomocy społecznej. Kwota dochodu, od której organ nie ustala od osoby zobowiązanej opłaty za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej w przypadku osoby samotnie gospodarującej wynosi 1.902,00 zł miesięcznie (tj.300% kryterium w wysokości 634,00 zł), a w przypadku osób gospodarujących w rodzinie, kwota dochodu na każdą osobę w rodzinie wynosi 1.542,00 zł miesięcznie (tj. 300 % kryterium w wysokości 514,00 zł). Ewentualne zwolnienie,w części lub w całości, z opłaty za dom pomocy społecznej następuje na pisemny wniosek osoby Zobowiązanej w drodze decyzji, na podstawie dokumentacji skompletowanej przez ośrodek pomocy społecznej.
Postępowanie w sprawie skierowania do domu pomocy społecznej, a następnie umieszczenia wszczyna pracownik socjalny ośrodka pomocy społecznej na wniosek osoby ubiegającej się, jej przedstawiciela ustawowego lub opiekuna bądź z urzędu w sytuacji przewidzianej przepisami.
Dokumentację kompletuje ośrodek pomocy społecznej, właściwy ze względu
na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o miejsce w domu pomocy społecznej.
W przypadku osób bezdomnych właściwy do rozpatrzenia wniosku jest ośrodek pomocy społecznej ze względu na miejsce ostatniego stałego zameldowania. Całość dokumentacji wraz ze stanowiskiem ośrodka pomocy społecznej przekazywana jest do właściwego Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie ze względu na położenie domu pomocy społecznej celem wydania stosownej decyzji.
Wymagane dokumenty (niezbędne druki dostępne w siedzibie Ośrodków Pomocy Społecznej) m.in.:
– wywiad środowiskowy cz. I u osoby ubiegającej się o miejsce w domu pomocy społecznej, przeprowadzony przez pracownika ośrodka pomocy społecznej,
– zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia osoby ubiegającej się o skierowanie do domu pomocy społecznej,
– opinia ośrodka pomocy społecznej dotycząca stopnia sprawności osoby ubiegającej
się o skierowanie do domu pomocy społecznej,
– decyzja o przyznaniu zasiłku stałego lub decyzja organu rentowo – emerytalnego ustalającego wysokość renty lub emerytury,
– wywiad środowiskowy u osób zobowiązanych do ponoszenia odpłatności za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej,
– zgoda na zbieranie i przetwarzanie danych osobowych,
– zgoda osoby ubiegającej się, jej przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego na ponoszenie opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej oraz w przypadku gdy osoba zobowiązana do ponoszenia opłaty nie pokrywa należności w kasie lub na konto domu – zgodę na potrącanie opłaty ze świadczenia emerytalnego lub rentowego przez właściwy organ emerytalno-rentowy,
– w przypadku umieszczania osób ubezwłasnowolnionych
- postanowienie sądu o ubezwłasnowolnieniu,
- postanowienie sądu o ustanowieniu opiekuna lub kuratora,
- postanowienie sądu zezwalające opiekunowi na umieszczenie osoby ubezwłasnowolnionej w domu pomocy społecznej.
O terminie przyjęcia do placówki decyduje i zawiadamia Dyrektor domu pomocy społecznej.
Od decyzji przysługuje stronie prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, w terminie 14 dni od daty jej doręczenia.
Termin i zasady załatwiania spraw reguluje kodeks postępowania administracyjnego